نەمرۇت تېغى تۈركىيەنىڭ شەرقى جەنۇبى قىسمىدىكى Adiyaman ئۆلكىسى تەۋەسىدىكى، دېڭىز يۈزىدىن ئېگىزلىكى 2134 مىتېر كېلىدىغان جاي بولۇپ، كوموكىن پادىشاھلىقىنىڭ پادىشاھ (Antiochus) ئانتىكۇس 1 نىڭ قەبرىسى سەۋەبىدىن داڭق چىقارغان ، (Antiochus) ئانتىكۇس 1 نىڭ تاغنىڭ ئۈستىگە قەبرىسىنى ياساتقۇزغان ھەم قەبرە ئەتراپىغا ئىككى رەت ھەيۋەتلىك ئىلاھ ھەيكەللىرىنى ياسىتىپ ، ئۆزىنىمۇ شۇلارنىڭ ئارىسىغا قويۇپ ، ئىلاھلار بىلەن بىللە كىشىلەرنىڭ سەجدىسىنى قۇبۇل قىلغان . 

توغرائېرىق كەنتى شىنجاڭ ئاقسۇ ۋىلايىتى توقسۇ ناھىيەسى ئۆگەن يېزىسى نىڭ باشقۇرۇشىدىكى مەمۇرىي كەنت بۇلۇپ، ئەتراپىدىكى گۈلباغ كەنتى، گۈمبەز كەنتى، ئورىلىق كەنتى قاتارلىق كەنتلەر بىلەن بىر يېزىنىڭ باشقۇرۇش تەۋەلىكىدە.

موما تېرەك كەنتى شىنجاڭ ئاقسۇ ۋىلايىتى كۇچا ناھىيەسى چىمەن بازىرى نىڭ باشقۇرۇش تەۋەلىكىدىكى بىر تەبئىي مەمۇرىي كەنت بۇلۇپ، غوجاتورۇس كەنتى، توققۇزتوما كەنتى قاتارلىق كەنتلەر بىلەن بىر بازارنىڭ باشقۇرۇش قارمىقىدا.

تۇرسۇنجان مۇھەممەت 1965-يىلى 2-ئاينىڭ 18-كۈنى خوتەن ۋىلايىتى چىرا ناھىيەسى نىڭ گۇلاخما يېزىسىدا تۇغۇلغان. جۇڭگو يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونلۇق يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ، ئاپتونوم رايونلۇق 12 مۇقام تەتقىقات جەمئىيىتىنىڭ ئەزاسى، ئاپتونۇم رايۇنلۇق يازغۇچىلار جەمئىيىتى 6-، 7-قۇرۇلتىيىنىڭ ۋەكىلى. خوتەن ۋىلايەتلىك ئەدەبىيات-سەنئەتچىلەر بىرلەشمىسىنىڭ مۇئاۋىن باش كاتىپى، ۋىلايەتلىك يازغۇچىلار جەمئىيىتىنىڭ باش كاتىپى.

ئابدۇقاھار نەبى 1975-يىلى غۇلجا شەھىرىدە، سودىگەر ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. 2008-يىلى شىنجاڭ ئەزىز خەلقئارا سودا چەكلىك شىركىتىنى قۇرغان بولۇپ، شىركەتنىڭ لىدېرلىق ۋەزىپىسىنى ئۆتەپ كەلمەكتە.

تۇرپان شەھىرى تەڭرى تېغىنىڭ بۆلىكى، بۇغدا تېغىنىڭ جەنۇبىي ئېتىكىگە، تۇرپان ئويمانلىقىنىڭ ئوتتۇرا قىسىمىغا جايلاشقان.

ئامىلە ئاپتونۇم رايونىمىزنىڭ ئىلى ، قەشقەر ، يەكەن ، پوسكام ، قاغىلىق قاتارلىق رايۇنلاردا تىكىپ ئۆستۈرۈلىدۇ ، مېۋىسى 7 - ئاينىڭ ئوتتۇرلىرىدىن 8 - ئاينىڭ ئوتتۇرلىرىغىچە پىشىدۇ .

مانگرو ئورمىنى تىروپىك بەلباغ، سۇبتىروپىك بەلباغنىڭ كۆتۈرۈلۈش-پەسىيىش ساھىلىدە ئۆسىدىغان، يىل بويى دېڭىز سۈيىنىڭ دەۋرىيلىكى تەسىرىگە ئۇچرايدىغان ئالاھىدە بىر خىل دېڭىز-ئوكيان ئورمانلىقىدۇر. 

ئۆرپ-ئادەت باغچىسى، شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى دىكى ئاقچى ناھىيەسى نىڭ شىمالىدىكى چوڭ كوچىنىڭ شەرق تەرىپىگە جايلاشقان، ناھىيە تەۋەسىدە.

تۇرسۇنجان (چاڭ) ئوغلى مەرھۇم نۇرمەھەممەت تۇرسۇن 1957-يىلى 1-ئۆكتەبىردە ئۈرۈمچى ھەربىي سەنئەتكار ئائىلىسىدە دۇنياغا كەلگەن. 

بۇجان كەنتى ئىلى ئوبلاستى چاپچال ناھىيەسى چوغۇر يېزىسى غا جايلاشقان، بوستان كەنتى، لۇڭگۇ كەنتى قاتارلىق كەنىتلەر بىلەن قوشنا.

 قومۇل دىكى تۇنجى ئەۋلاد چارۋا مال دوختۇرى ئابلىز خوجايېف 1924-يىلى 7-ئايدا قومۇل نىڭ شەھەر ئىچى يېزىسى ئازنا بازار مەھەللىسىدە ئۇششاق تىجارەتچى ئائىلىسىدە تۇغۇلغان. 2001-يىلى 7-ئاينىڭ 23-كۈنى ۋاپات بولغان.